Het genoemde ceremonieel kent van oudsher vooral een publieke taak; met name militairen moesten zorgdragen voor veiligheid op en langs de te rijden route die de Vorst volgt. Op die manier zorgden zij dus ook voor de gezondheid van onze Koning(in). Die zorg voor gezondheid is altijd een belangrijk thema (in brede zin) dat de afgelopen 8 maanden een heel andere, nieuwe, dynamiek kreeg. Niet alleen de enorme druk op onze gezondheidszorg was duidelijk zichtbaar, ook de (typisch Nederlandse?) ‘systeemdiscussie’ laaide direct op. De vraag die daarbij -kort en goed- gesteld wordt, is: ‘Zijn we, met de huidige inrichting van het organiseren en besturen van onze volksgezondheid het best geholpen ten tijde van crisis?’ Ik vroeg mij daarbij echter af, of de huidige structuren niet kunnen voldoen maar dat ze nog teveel verkokerd benaderd worden. Waarom zijn bijvoorbeeld de GGD’en en veiligheidsregio’s soms bestuurlijk en organisatorisch gescheiden? En is de huidige indeling van veiligheidsregio’s en gezondheidsregio’s (inclusief de ROAZ-regio’s) een logische?

Begroting 2021 - Terug naar een week geleden. 

Wanneer we inzoomen op de begroting en dan met name het onderdeel veiligheid, valt een aantal zaken op. Een aantal (platte) feiten.

In algemene zin wordt vermeld dat de kosten voor de politie in 2021 € 5,7 miljard zijn. Zo krijgt de bestrijding van mensenhandel en zedenmisdrijven extra geld. Ook vallen de toenemende bijdragen aan de DSI (Dienst Speciale Interventies), teams verkeershandhaving en digitalisering & cybercrime op. 

Om op die laatste nog even in te zoomen; ten aanzien van digitale veiligheid wordt in 2021 extra geld (€ 10 miljoen) vrijgemaakt, met name voor de bestrijding van cybercrime. Ook wordt er gekeken hoe en met welke bevoegdheden het mogelijk is om informatie te delen en eventueel vervolgacties of ingrijpen te kunnen organiseren. 

De afgelopen jaren zien we al een toename van middelen voor de bestrijding van ondermijnende criminaliteit. Dit loopt komend jaar op met een extra bedrag van € 141 miljoen. Vanaf 2022 wordt er structureel € 150 miljoen extra vrij gemaakt. Het is goed om te zien dat hiervan delen naar het stelsel Bewaken en Beveiligen gaat, evenals naar de inrichting van het Multidisciplinair Interventie Team. Ondanks dat het bedrag in 2022 toeneemt gaat er vanaf 2022 een kleiner deel (€ 10 miljoen) naar de lokale en regionale aanpak. In 2021 is dit nog € 15 miljoen. In beide gevallen gaat het dan ook nog eens om incidenteel geld, daar waar het eerder genoemde totaal structureel toegekend wordt. De RIEC’s ontvangen in 2021 een bijdrage van € 8,5 miljoen. 

Wat ook opvalt is dat de politie in 2021 start met de vernieuwde en verkorte 2-jarige basisopleiding. Dit moet resulteren in 1100 extra agenten tot een totaal van 52.000 in 2024. Hiervoor is ook een uitbreiding van de capaciteit op de Politieacademie nodig. De academie ontvangt daarvoor structureel € 16 miljoen extra, vanaf 2022. 

Korte beschouwing

Binnen de begroting in het onderdeel Justitie en Veiligheid zien we het volgende staan:

‘De OOV-portefeuille (Openbare Orde en Veiligheid) bestaat al langere tijd niet meer alleen uit klassieke handhaving van de openbare orde en crisisbeheersing. Zorg, leefbaarheid, veiligheid en de bestuurlijke aanpak van ondermijning en georganiseerde criminaliteit zijn inmiddels zwaarwegende en tijdrovende onderdelen.’ 

Hierin komt duidelijk de rol van de lokale overheid naar voren, zowel als regisseur maar ook als ‘probleemeigenaar’. Gemeenten maar ook provincies worstelen hiermee. Hoe geef je goed invulling hieraan, hoe pak je zaken op zonder dat je op het terrein van je partners komt, wat is de rol van het bestuur, zowel lokaal als regionaal? Met de toename van de aandacht voor al deze deelonderwerpen, wordt meer en meer duidelijk dat de lokale overheid een stevige positie heeft en moet vasthouden. Dit valt of staat dus ook met capaciteit en competenties. Een doorontwikkeling van het vakgebied veiligheid behelst inmiddels, gelukkig, meer dan het door een (veiligheids)rietje kijken naar de werkelijkheid. Integraal werken, netwerken en kunnen regisseren zijn competenties die medewerkers van de lokale overheid nodig hebben om goed invulling te kunnen geven. Vanuit Scherp gaan we op korte termijn onderzoek (laten) doen naar die competenties die nodig zijn om in dit snel veranderende landschap als lokale overheid nog beter je rol te kunnen pakken.

Afsluitend

In de miljoenennota komen we voor het eerst in de begrippenlijst de term ‘brede welvaart’ tegen. Brede welvaart is van belang voor Nederland. Veiligheid is niet meer een op zichzelf staand, los, onderwerp maar maakt onderdeel uit van een groter geheel. Brede welvaart bestaat volgens die begrippenlijst, uit gezondheid, onderwijs, milieu, veiligheid en vertrouwen. Prof. Dr. Jochen Mierau pleitte eerder, op onderdelen, ook al voor een meer integrale benadering van welvaart en gezondheid. 

De som der delen maakt het succes voor Nederland, ook (of misschien wel juist) in deze tijd. Wanneer we brede welvaart als uitgangspunt houden, is het goed mogelijk dat we bij volgende edities van Prinsjesdag het (militair) ceremonieel weer langs de route zien staan. Ceremonieel als een uitingsvorm van die brede welvaart, ik kijk er naar uit.